حەزەركردن لە مارەبڕینى كچی تەمەن بچوك
خواى گەورە دەفەرموێ: [وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ] البقرة:228.
واتە: ئافرەتان هەروەك ئەركى ژنانەیان لەسەر شانە، ژنەكانیش مافى رەواى خۆیان هەیە.
پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم فەرمویەتى: ((لا يؤمن أحدكم حتى يحب لأخيه ما يحب لنفسه من الخير)). رواه أحمد في المسند والترمذي والنسائي وابن ماجه وغيرهم والزيادة لغيرهم، حديث صحيح.
واتە: ئیمانى هیچ كامێكتان تەواو نابێت هەتا ئەوەى بۆ خۆى لەچاكە پێى خۆشە بۆ براى مسوڵمانیشى پێى خۆش نەبێت.
هەروەها دەفەرموێ: ((لا ضرر ولا ضرار)) رواه أحمد في المسند وابن ماجه (حديث صحيح).
واتە: نە زیان بە خەڵك بگەیەنن و نە بهێڵن زیانتان پێ بگات.
سەبارەت بەم مەسەلەیە رەنگە ژن هێنانی پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم بە خەیاڵدا بێ، ئەویش مارەبڕینى خاتو عائیشەیە -رەزای خوای لێ بێ- كە جیاوازى یەكی زۆر هەیە لە تەمەنیان دا. دیارە ئەم حاڵەتە لەبەر چەند هۆیەك لە قاعیدە دەردەچێت وەك:
1- كەسایەتی پێغەمبەرصلى الله عليه وسلم كە ناتوانرێ بەراوردی لەگەڵ كەسایەتی تر بكرێت، لەبەر ئەوە خاتو عائیشە بەم هاوسەریەتیە بەختیار بو و خاتو عائیشە (مخیر) كراوەو خۆی پێغەمبەری خوای هەڵبژارد.
2- مەبەستی سیاسی لەم ژن هێنانە بۆ زیاد كردنی پەیوەندی نێوان پێغەمبەرصلى الله عليه وسلم و ئەبو بەكر (رەزای خوای لێ بێ) بوە، كە یەكێك بوە لە سەردارانی عەرەب و، بۆ ئاسان كردنی بەرژەوەندی نێوان پێغەمبەرو هاوڕێ یەكەی بوە، ئەبو بەكریش بۆ بەرژەوەندی بانگەوازی ئیسلامی زۆر هاموشۆى پێغەمبەرى دەكرد.
3- بەهێزی دینداری عائشە و، نمونەی ئەوو هەمو ئافرەتە صەحابیەكان و داوێن پاكى و عیفەتیان، ناكرێ ڕەچاوی كارو كاردانەوەی خراپەیان لێ بكرێ لەم زەواجەدا.
4- هێزی پێغەمبەرصلى الله عليه وسلم وەك لە فەرمودەی (صحيح) هاتوە كە هێزی چل پیاوی دراوەتێ.
من ئامۆژگاری پیاوو ئافرەتان دەكەم بە یەكسانی، بە حەزەر كردن لە هەبونی جیاوازی تەمەنیان كە دەبێتە هۆی زۆر كاردانەوەی خراپ بەتایبەتى لەو كاتەی ئێستادا كە رێكخەرى ئایینى تێدا كز بوە.
ئیمام (ابن الجوزي) لە كتێبەكەی (صيد الخاطر) (2/446) گوتویەتی:
.... گێل ترین پیاو ئەو پیاوە بەتەمەنە (پیرە)یە كە داوای كچێكی تەمەن بچوك دەكات.. بەڕاستی تەواوى چێژ و خۆشى لە كاتی كوڕیەتى یە، هەر كاتێك كچ باڵغ نەببو، ئەوا خۆشی وەرگرتنی كامڵ نى یە! جا گەر باڵغ بو زۆر جیماع كردن دەخوازێ. پیاوی پیریش ناتوانێ زۆر جیماع بكات! گەر زۆر لە خۆشی بكات ئەوا ناگاتە مەرامی كچەكە، جا پیاوەكە بەزویی بەهیلاك دەچێ!
پیاوی پیر بە ئارەزوی بۆ جیماع كردن نابێ لەخۆ بایی بێت، چونكە ئارەزوەكەی وەك (فجر الكاذب)ـە! پیاوی پیرمان بینیوە كە جاریەی كڕیوەو شەو لەگەڵی جوتبوە، كەچی بەمردویی سەری ناوەتەوە!..
راستى یەك هەیە بگوترێ، با پیاوى پیریش رازى بێت كە لەگەڵى جوت نەبێت و تەنها لەگەڵى رابوێرێ، بەڵام خۆ كچەكە رازى نابێت لەگەڵى جوت نەبێت، ئەو كاتەش كچەكە دەبێتە دوژمنێكى مامەپیرە، رەنگە ئارەزو بەسەریدا زاڵ بێ داوێن پیسى بكات! یان هەوڵ بدا خۆى لەكۆڵ پیرەپیاوەكە بكاتەوەو بیكوژێ، بەتایبەتى ئافرەتانى ئەوروپى كە لەمبارەوە دڵڕەقن.
خواى گەورە دەفەرموێ: [وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ] البقرة:228.
واتە: ئافرەتان هەروەك ئەركى ژنانەیان لەسەر شانە، ژنەكانیش مافى رەواى خۆیان هەیە.
پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم فەرمویەتى: ((لا يؤمن أحدكم حتى يحب لأخيه ما يحب لنفسه من الخير)). رواه أحمد في المسند والترمذي والنسائي وابن ماجه وغيرهم والزيادة لغيرهم، حديث صحيح.
واتە: ئیمانى هیچ كامێكتان تەواو نابێت هەتا ئەوەى بۆ خۆى لەچاكە پێى خۆشە بۆ براى مسوڵمانیشى پێى خۆش نەبێت.
هەروەها دەفەرموێ: ((لا ضرر ولا ضرار)) رواه أحمد في المسند وابن ماجه (حديث صحيح).
واتە: نە زیان بە خەڵك بگەیەنن و نە بهێڵن زیانتان پێ بگات.
سەبارەت بەم مەسەلەیە رەنگە ژن هێنانی پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم بە خەیاڵدا بێ، ئەویش مارەبڕینى خاتو عائیشەیە -رەزای خوای لێ بێ- كە جیاوازى یەكی زۆر هەیە لە تەمەنیان دا. دیارە ئەم حاڵەتە لەبەر چەند هۆیەك لە قاعیدە دەردەچێت وەك:
1- كەسایەتی پێغەمبەرصلى الله عليه وسلم كە ناتوانرێ بەراوردی لەگەڵ كەسایەتی تر بكرێت، لەبەر ئەوە خاتو عائیشە بەم هاوسەریەتیە بەختیار بو و خاتو عائیشە (مخیر) كراوەو خۆی پێغەمبەری خوای هەڵبژارد.
2- مەبەستی سیاسی لەم ژن هێنانە بۆ زیاد كردنی پەیوەندی نێوان پێغەمبەرصلى الله عليه وسلم و ئەبو بەكر (رەزای خوای لێ بێ) بوە، كە یەكێك بوە لە سەردارانی عەرەب و، بۆ ئاسان كردنی بەرژەوەندی نێوان پێغەمبەرو هاوڕێ یەكەی بوە، ئەبو بەكریش بۆ بەرژەوەندی بانگەوازی ئیسلامی زۆر هاموشۆى پێغەمبەرى دەكرد.
3- بەهێزی دینداری عائشە و، نمونەی ئەوو هەمو ئافرەتە صەحابیەكان و داوێن پاكى و عیفەتیان، ناكرێ ڕەچاوی كارو كاردانەوەی خراپەیان لێ بكرێ لەم زەواجەدا.
4- هێزی پێغەمبەرصلى الله عليه وسلم وەك لە فەرمودەی (صحيح) هاتوە كە هێزی چل پیاوی دراوەتێ.
من ئامۆژگاری پیاوو ئافرەتان دەكەم بە یەكسانی، بە حەزەر كردن لە هەبونی جیاوازی تەمەنیان كە دەبێتە هۆی زۆر كاردانەوەی خراپ بەتایبەتى لەو كاتەی ئێستادا كە رێكخەرى ئایینى تێدا كز بوە.
ئیمام (ابن الجوزي) لە كتێبەكەی (صيد الخاطر) (2/446) گوتویەتی:
.... گێل ترین پیاو ئەو پیاوە بەتەمەنە (پیرە)یە كە داوای كچێكی تەمەن بچوك دەكات.. بەڕاستی تەواوى چێژ و خۆشى لە كاتی كوڕیەتى یە، هەر كاتێك كچ باڵغ نەببو، ئەوا خۆشی وەرگرتنی كامڵ نى یە! جا گەر باڵغ بو زۆر جیماع كردن دەخوازێ. پیاوی پیریش ناتوانێ زۆر جیماع بكات! گەر زۆر لە خۆشی بكات ئەوا ناگاتە مەرامی كچەكە، جا پیاوەكە بەزویی بەهیلاك دەچێ!
پیاوی پیر بە ئارەزوی بۆ جیماع كردن نابێ لەخۆ بایی بێت، چونكە ئارەزوەكەی وەك (فجر الكاذب)ـە! پیاوی پیرمان بینیوە كە جاریەی كڕیوەو شەو لەگەڵی جوتبوە، كەچی بەمردویی سەری ناوەتەوە!..
راستى یەك هەیە بگوترێ، با پیاوى پیریش رازى بێت كە لەگەڵى جوت نەبێت و تەنها لەگەڵى رابوێرێ، بەڵام خۆ كچەكە رازى نابێت لەگەڵى جوت نەبێت، ئەو كاتەش كچەكە دەبێتە دوژمنێكى مامەپیرە، رەنگە ئارەزو بەسەریدا زاڵ بێ داوێن پیسى بكات! یان هەوڵ بدا خۆى لەكۆڵ پیرەپیاوەكە بكاتەوەو بیكوژێ، بەتایبەتى ئافرەتانى ئەوروپى كە لەمبارەوە دڵڕەقن.
ليست هناك تعليقات:
إرسال تعليق